روش‌های جراحی اندوواسکولار از جمله روش‌های کم تهاجمی برای تشخیص و درمان بیماری‌های عروقی به شمار می رود. در جراحی عروق اندوواسکولار، جراحان عروق از کاتترها (لوله های بلند، نازک و انعطاف پذیر) برای دسترسی به شریان ها و وریدها استفاده می کنند. این به آنها اجازه می دهد تا انواع بیماری های عروقی را در هر نقطه از بدن تشخیص داده و درمان کنند. اگر به شما نیز انجام این روش درمانی توصیه شده با ادامه این پست همراه ما باشید.
جراحی اندوواسکولار چیست؟
جراحی اندوواسکولار شرایطی را که بر رگهای خونی (سیستم عروقی) شما تأثیر می‌گذارد، بدون ایجاد برش‌های بزرگ درمان می‌کنند. جراحان عروق را ترمیم کرده و لخته های خون را برای بازگرداندن جریان خون و جلوگیری از آسیب به مغز، قلب، اندام ها و ریه ها از بین می برند.
روش‌های اندوواسکولار نسبت به روش‌های جراحی باز سنتی از میزان تهاجم کمتری برخوردار هستند و می‌توانند مزایایی مانند موارد زیر داشته باشند:
- بدون برش
- مدت زمان بستری کوتاه‌تر در بیمارستان
- درد کمتر
- خطر کمتر عوارض
- زمان بهبودی کوتاه تر
فرق بین جراحی اندوواسکولار و جراحی باز عروق
هم جراحی اندوواسکولار و هم جراحی باز عروق روش هایی برای دسترسی و ترمیم رگ های خونی آسیب دیده در اثر بیماری یا آسیب عروقی هستند. تفاوت در نحوه دسترسی جراح به رگ های خونی است.
جراحی اندوواسکولار یا یک روش اندوواسکولار از یک روش کم تهاجمی بدین منظور استفاده می کند. جراحان با یک سوزن سوراخ هایی را در شریان ایجاد کرده و سپس لوله های انعطاف‌پذیر کوچکی به نام کاتتر را از طریق رگ های خونی می گذرانند تا به ناحیه آسیب دیده برسند. عدم وجود برش باعث از دست دادن خون کمتر و بهبودی سریعتر می شود.
در جراحی عروق باز (سنتی)، جراح برش هایی را برای رسیدن به رگ های خونی ایجاد می کند. جراحی عروقی شامل ایجاد یک برش در کنار قفسه سینه یا استخوان سینه است. این روش معمولاً به یک دوره نقاهت طولانی نیاز دارد. بیماران به طور کلی پس از عمل جراحی باز به مدت هفت تا 10 روز در بیمارستان می مانند و دوره نقاهت سه ماهه را پشت سر می گذارند.
چه شرایطی با روش های اندوواسکولار درمان می شود؟
متخصص عروق از روش های اندوواسکولار برای درمان انواع بیماری ها در سراسر بدن استفاده می کنند، از جمله:
- آنوریسم: یک ناحیه برآمده یا ضعیف در رگ خونی که می تواند در آئورت (آنوریسم آئورت شکمی و آنوریسم آئورت قفسه سینه) و در سایر رگ های خونی بدن رخ دهد.
- شرایط موثر بر آئورت: مانند آنوریسم یا پارگی بزرگترین شریان بدن
- بیماری‌های قلبی عروقی: مانند تصلب شرایین، تجمع کلسترول و سایر چربی‌ها (پلاک) در داخل دیواره شریان‌ها که باعث تنگی یا انسداد شریان‌ها می‌شود.
- بیماری شریان کاروتید: باریک شدن یا انسداد شریان های خونرسان به مغز
- نارسایی مزمن وریدی: دریچه های آسیب دیده و یا وریدهای ضعیف که قادر به ارسال موثر خون از اندام ها به قلب نیستند.
- ایسکمی بحرانی اندام: باریک شدن یا انسداد شریان هایی که خون را به پاها می رساند.
- ترومبوز ورید عمقی :(DVT) لخته های خونی که در وریدهای بزرگ و عمیق معمولاً در پاها ایجاد می شوند.
- بیماری شریان محیطی: ناشی از تصلب شرایین در شریان هایی که خون را به پاها می برند و در اثر دیابت بدتر می شود.
- آمبولی ریه: لخته‌های خونی که در شریان‌های پا یا بازو ایجاد می‌شوند و به شریان‌های ریه می‌روند.
- بیماری عروق کلیوی: مانند تنگی یا انسداد در شریان ها و سیاهرگ های کلیه
- سکته مغزی: انسداد جزیی یا کامل جریان خون به مغز، که می تواند ناشی از مسدود شدن یک رگ توسط لخته خون باشد.
- تومورها: چه سرطانی و چه غیرسرطانی
- وریدهای واریسی: سیاهرگ‌های به‌طور مشهود بزرگ و برآمده، معمولاً در پاها، که می‌تواند باعث تورم پا و سایر ناراحتی‌ها مانند درد یا سنگینی شود.
- ناهنجاری‌های عروقی: خوشه‌ای از شریان‌ها، سیاهرگ‌ها یا عروق لنفاوی غیرطبیعی، بزرگ شده ناشی از اختلالات ارثی
یک بیمار در طول یک عمل اندوواسکولار چه انتظاری باید داشته باشد؟
در روش‌های اندوواسکولار از کاتترها برای کمک به تشخیص و درمان بیماری‌های عروقی و سایر بیماری‌ها استفاده می‌شود. در طول این روش پزشک یک برش کوچک در ناحیه کشاله ران ایجاد می کند تا به یک رگ خونی دسترسی پیدا کند و یک کاتتر را با دقت وارد رگ می کند. سپس پزشک رنگ را از طریق کاتتر تزریق می کند تا رگ خونی را در تصویربرداری نشان دهد.
پزشک با استفاده از تصویربرداری مانند اولتراسوند یا فلوروسکوپی (فیلم با اشعه ایکس)، کاتتر را برای تشخیص یا درمان به منطقه مورد نظر هدایت می کند. ابزارهای پزشکی موجود در کاتترها، پزشک را قادر می سازد تا ناحیه مورد نظر را مشاهده کند و اقداماتی مانند گشاد کردن عروق یا رفع انسداد را انجام دهد.
آمادگی قبل از عمل اندوواسکولار
جراح عروق با شما در مورد وضعیت و سابقه سلامتی تان سوالاتی خواهد پرسید. آنها بعد از انجام معاینه بالینی ممکن است انجام آزمایش هایی مانند موارد زیر را درخواست کنند:
- سونوگرافی
- آنژیوگرافی
- شاخص مچ پا-بازویی
- سی تی اسکن
- ام آر آی
- تست استرس
- اشعه ایکس
- اکوکاردیوگرافی
- نوار قلب
کاربرد جراحی اندوواسکولار
جراحان عروق به همراه رادیولوژیست های باتجربه جدیدترین تکنیک های با تهاجم کم را برای جراحی اندوواسکولار ارائه می دهند، مانند:
- ابلیشن: استفاده از گرمای شدید برای بستن رگهای واریسی
- بای پس شریان: استفاده از یک پیوند (لوله پلاستیکی یا بخشی از رگ خونی بدن بیمار) برای تغییر مسیر جریان خون در اطراف بخشی از شریان مسدود شده
- آنژیوپلاستی و استنت گذاری با بالون: باد کردن یک بالون کوچک در انتهای کاتتر برای باز کردن عروق باریک یا مسدود شده، اغلب با یک استنت (لوله سیمی کوچک) که برای باز نگه داشتن شریان کاشته می شود.
- روش های لخته شدن خون: برداشتن یک لخته خون بزرگ یا تزریق داروهایی که لخته را حل می کنند.
- آترکتومی: این روش به طور فیزیکی پلاک ها را از داخل رگ های خونی یا شریان ها حذف می کند.
- اندارترکتومی کاروتید: برداشتن پلاک در شریان های گردنی که خون را به مغز می برند.
- آمبولیزاسیون: استفاده از داروها یا مواد مصنوعی برای مسدود کردن جریان خون به یک منطقه کوچک و خاص برای درمان آنوریسم، ناهنجاری های عروقی، یا تومورهای سرطانی یا غیر سرطانی.
- خروج: ترمیم آنوریسم با مسدود کردن بخش ضعیف شریان و تغییر مسیر جریان خون.
- قرار دادن فیلتر ورید کاوا: کاشت فیلتری در ورید اجوف یا بزرگترین سیاهرگ بدن، برای جلوگیری از ورود لخته های خون به ریه ها.
مزایای روش اندوواسکولار
با روش‌های اندوواسکولار، احتمالاً زمان کمتری را در بیمارستان نسبت به زمانی که یک روش باز انجام داده‌اید، سپری می‌کنید. از آنجایی که جراحان از برش های بزرگ استفاده نمی کنند، بدن شما می تواند سریع تر بهبود یابد.
با این حال، در حالی که جراحی اندوواسکولار مزایایی دارد، ممکن است روش مناسبی برای نیازهای شما نباشد. جراح عروق شما هنگام تصمیم گیری در مورد اینکه آیا جراحی اندوواسکولار یا جراحی باز برای شما بهترین گزینه است، نتیجه طولانی مدت برای شما را در ذهن خواهد داشت.
عوارض جراحی اندوواسکولار
عوارض احتمالی این روش عبارتند از:
- خونریزی و نشت خون از اطراف پیوند
- پارگی و آسیب رگ های خونی
- شکستگی پیوند
- انسداد جریان خون از طریق پیوند
- حرکت گرافت به دور از موقعیت مورد نظر
- ترومبوز
- تب و افزایش تعداد گلبول های سفید در مدت کوتاهی پس از جراحی
سایر عوارض نادر، اما جدی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مسدود شدن جریان خون به شکم یا پایین بدن
- ترکیدگی شریان
- پارگی تاخیری آنوریسم
- آسیب به کلیه ها
- فلج
زمان نقاهت عمل اندوواسکولار چقدر است؟
زمان بهبودی جراحی اندوواسکولار بسته به نوع روش متفاوت است. ممکن است بتوانید در همان روز بیمارستان را ترک کنید که به عنوان جراحی سرپایی شناخته می شود. اگر این روش پیچیده‌تر باشد یا اگر نیاز به نظارت بیشتری داشته باشید، ممکن است یک یا دو روز در بیمارستان بستری بمانید.
چه زمانی می توانم بعد از جراحی اندوواسکولار فعالیت های عادی خود را از سر بگیرم؟
با پزشک خود در مورد اینکه چه زمانی می توانید به سر کار برگردید، رانندگی کنید، فعالیت بدنی داشته باشید و فعالیت جنسی خود را از سر بگیرید صحبت کنید. بسیاری از افراد می توانند در عرض یک ماه به فعالیت های عادی خود بازگردند.
چه زمانی باید پس از جراحی به پزشک مراجعه کنم؟
مطمئن شوید که تمام زمان های ویزیت مجدد را با برنامه ریزی انجام دهید. در صورت بروز هر یک از علائم زیر فوراً با جراح عروق خود در این باره صحبت کنید:
- درد شکم، درد قفسه سینه یا درد در پشت یا کشاله ران
- خونریزی
- درد یا تورم پا یا بازو
- سرگیجه یا غش
- بی حسی یا گزگز
- ضعف یا خستگی
- قرمزی اطراف برش های کوچک یا درناژ
- تب
نتیجه گیری و راهنمای ارجاع به دکتر عروق
جراحی اندوواسکولار شامل درمان‌های کم تهاجمی برای بیماری های عروقی، بیماری های عروق کرونر و عروق خونی در مغز است. جراحان از برش‌های کوچک، کاتترها و استنت‌ها برای ترمیم آسیب به رگهای خونی و شکستن لخته‌های خون استفاده می‌کنند. این برش های کوچکتر به کاهش زمان بهبودی بدن شما کمک می کند تا بتوانید زودتر به فعالیت های روزانه خود بازگردید.